Neonatologia rodziła się w Polsce w latach 50tych. Obecnie, dzięki długiej, trudnej i krętej drodze, bez wątpienia jest na światowym poziomie. Rozwój nauki sprawił, że możliwe jest ratowanie życia wcześniaków, a noworodkom zapewniana jest najlepsza opieka. Jakie wyzwania stoją przed specjalistami neonatologii w najbliższych latach?
Wypowiedź: Joanna Morga, dziennikarka PAP, autorka książki „Narodziny polskiej neonatologii”, prof. dr hab. med. Ewa Helwich, krajowy konsultant w dziedzinie neonatologii, kierownik kliniki neonatologii w IMiD
Pierwszy oddział wcześniaków powstał w 1950 roku w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie, jednak dopiero w 1989 roku utworzona została specjalizacja z neonatologii, powołująca 15 lekarzy. Zaangażowanie, upór i chęć rozwoju specjalistów, sprawiła że dziedzina ta ewoluowała, a jej wpływ znacząco obniżył umieralność noworodków.
„Środowisko neonatologów wykonało ogromną pozytywistyczną pracę, jeśli chodzi o rozwój neonatologii w Polsce i opieki nad tymi najmniejszymi dziećmi, a wśród tych najmniejszych dzieci, tymi jeszcze najmniejszymi, czyli wcześniakami” – mówi Newsrm-tv, Joanna Morga, dziennikarka PAP, autorka książki „Narodziny Polskiej Neonatologii”.
Przez lata neonatologia wpłynęła na rozwój perinatologii i diagnostyki prenatalnej, która pozwala na wczesne diagnozowanie wad rozwojowych u dzieci. Środowisko neonatologiczne stworzyło standardy opieki medycznej nad noworodkami oraz przyczyniło się do powstania standardów opieki okołoporodowej, czyli opieki nad kobietą w ciąży, podczas porodu i w trakcie połogu. Ale aby neonatologia w Polsce mogła się dalej rozwijać niezbędne są dalsze zmiany.
„Chcielibyśmy, żeby opieka wielospecjalistyczna była opieką skoordynowaną, a nie taką w której rodzice sami muszą się starać o wizytę u poszczególnych specjalistów. Noworodki urodzone przedwcześnie mają niedojrzałą odporność, stąd specjalny program ochrony przed zakażeniami, który powinniśmy dla tych dzieci mieć” – mówi Newsrm-tv, prof. dr hab. med. Ewa Helwich, krajowy konsultant w dziedzinie neonatologii, kierownik Kliniki Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka w IMiD.
Jednym z poważnych zagrożeń dla życia wcześniaków jest wirus RS, który w okresie jesienno-zimowym wpływa na infekcję układu oddechowego, powodujące zapalenie błony śluzowej nosa, płuc, czy oskrzeli, prowadzące do poważnych, a nawet śmiertelnych konsekwencji. Ponadto w późniejszych latach zakażenia mogą skutkować szeregiem poważnych powikłań. Wirus RS każdego roku atakuje nawet 90% wcześniaków.
Niestety nie istnieje skuteczna metoda zwalczająca zakażenie, dlatego jedyną formą ochrony jest tzw. immunonoprofilaktyka bierna, czyli podanie dziecku gotowych przeciwciał. Od października z tej możliwości mogą skorzystać dzieci urodzone do końca 32 tygodnia wieku ciążowego (32 tygodnie i 6 dni). Błąd techniczny, który nie pozwalał kwalifikować do programu dzieci z 32 tygodnia ciąży został już naprawiony.
Książka „Narodziny polskiej neonatologii. Wspomnienia lekarzy” to zbiór historii 13 wybitnych specjalistów, którzy tworzyli i rozwijali polską neonatologię. Jest dostępna dla każdego w wersji elektronicznej na stronie www.koalicjadlawczesniaka.pl.