Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) jest aktualnie jednym z poważniejszych wyzwań medycznych, uznawana jest za globalną epidemię(1) i może dotyczyć nawet 9 mln Polaków(2). Nieleczona, może przejść w kolejne stadia, prowadząc do marskości lub raka wątrobowo- komórkowego(3), jednak tylko mniej niż połowa Polaków – odpowiednio 47,1% oraz 35,4% zdaje sobie sprawę z tego zagrożenia(4). Aby edukować pacjentów, przyspieszyć diagnostykę i wczesną interwencję, w sierpniu 2020 r. rusza ogólnopolska akcja badań profilaktycznych. W 17 największych miastach Polski w specjalnie przygotowanym busie, tzw. Wątrobusie, mieszkańcy będą bezpłatnie mogli wykonać bezinwazyjne badanie profilaktyczne poziomu zwłóknienia wątroby. Inicjatorem akcji jest firma Sanofi.
Odwiedzając Mobilny Punkt Badania Wątroby, będzie można skorzystać z badania przy pomocy nowoczesnego urządzenia FibroScan. Ma ono na celu szybkie określenie stanu tego narządu pod kątem stłuszczenia bądź zwłóknienia, także w wyniku niealkoholowego stłuszczenia wątroby (NAFLD). Po przeprowadzeniu badania, pacjent otrzyma wynik, który będzie mógł skonsultować ze swoim lekarzem i ustalić dalsze postepowanie, na podstawie dołączonych do wyniku prawidłowych zakresów poszczególnych parametrów. Do skorzystania z tej możliwości zachęcamy szczególnie osoby będące w grupie ryzyka NAFLD, a więc m.in. z nadwagą i otyłością, cukrzycą typu 2, nadciśnieniem tętniczym czy chorobami sercowo-naczyniowymi.
Impulsem do rozpoczęcia inicjatywy, były wyniki zrealizowanego we wrześniu 2019 r. przez agencję IPSOS badania „Polacy, a niealkoholowe stłuszczenie wątroby”(5), mającego na celu ocenę świadomości bezalkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD) w populacji polskiej. Badanie wykazało, iż poziom wiedzy na temat wątroby oraz chorób tego narządu jest w społeczeństwie polskim wciąż bardzo niski – aż 87% badanej grupy nie ma świadomości istnienia takiej choroby. Problemem okazuje się także diagnostyka chorób wątroby – tylko 10% respondentów wykonywało badania w tym w kierunku w przeciągu ostatniego roku, ponad 41% nie zrobiło tego nigdy.
Podobne wnioski wyciągnąć można z analizy przygotowanej na podstawie wyników dużego Ogólnopolskiego Testu Wątroby4 – okazuje się że jedynie 30% Polaków wykonało w ciągu ostatnich dwóch lat USG jamy brzusznej. Bardziej niepokojący jest jednak brak świadomości tej choroby aż u 47% osób ze wskaźnikiem BMI powyżej 40! (otyłość stopnia III) oraz u znacznego procenta osób z chorobami towarzyszącymi: nadciśnieniem tętniczym – 43%, cukrzycą typu 2 – 45% czy hipercholesterolemią – 39%, podczas gdy częstość występowania NAFLD jest w znacznym stopniu związana z epidemią otyłości,cukrzycą typu 2 czy nadciśnieniem tętniczym (składowe zespołu metabolicznego)(6). Występuje u 70% osób z otyłością, 65% dotkniętych cukrzycą typu 2(7), 90% pacjentów z hiperlipidemią(8).
Powyższe dane dobitnie świadczą o niskiej świadomości społeczeństwa w zakresie chorób wątroby, czynników ryzyka czy konsekwencji stłuszczenia wątroby. Skorzystanie z akcji bezpłatnych badań profilaktycznych to możliwość wczesnej diagnostyki w kierunku chorób wątroby, w wykrywaniu i późniejszym leczeniu jej nieprawidłowości. Tym bardziej, że objawy NAFLD są zazwyczaj mało charakterystyczne (ogólne złe samopoczucie, zaburzenia snu, zmęczenie, zaburzenia koncentracji, brak apetytu) i wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy z występowania choroby(9).
Mobilny Punkt Badania Wątroby będzie obecny w miastach: Warszawa, Toruń, Bydgoszcz, Szczecin, Koszalin, Słupsk, Gdynia, Gdańsk, Olsztyn, Białystok, Lublin, Rzeszów, Kraków, Katowice, Wrocław, Poznań oraz Łódź.
Więcej informacji będzie można znaleźć wkrótce na stronie internetowej www.sanofi.pl.
Przypisy
- Czarnecka K. i in. Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby – od prostego stłuszczenia do transplantacji wątroby. Hepatologia 2018; 74-75.
- Hartleb M., https://www.termedia.pl/nafld/Prof-Marek-Hartleb-Stluszczenie-watroby-wystepuje-u-20-25-proc-Polakow,31922.html, data wejścia 15.11.2019.
- Gundermann KJ et al. Activity of essential phospholipids (EPL) from soybean in liver diseases. Pharmacol Rep 2011; 63(3): 643–59.
- Analizy przygotowane na podstawie wyników Ogólnopolskiego Testu Wątroby, zbieranych za pomocą kwestionariusza ankiety online w okresie 01.02-30.04.2020 r. w celu oceny świadomości NAFLD i oceny epidemiologii czynników ryzyka różnych chorób wątroby w populacji polskiej, N=30 940. Raport firmy Datajuicelab z dnia 06.07.2020 r. Dane w posiadaniu firmy.
- Raport z badania metodą CAPI przeprowadzonego przez Ipsos Sp. z o.o: “Polacy, a niealkoholowe stłuszczenie wątroby”. Reprezentatywna próba Polaków w wieku 15+; N=1006. Realizacja 12-17.09.2019. Dane w posiadaniu firmy.
- Mark Benedict, Xuchen Zhang. Non-alcoholic fatty liver disease: An expanded review. World J Hepatol. 2017 Jun 8; 9(16): 715–732. doi: 10.4254/wjh.v9.i16.715.
- Gietka J., Chlebus M., Epidemiologia czynników ryzyka różnych chorób wątroby w warunkach polskich na podstawie ankiety internetowej. Terapia 03/2018: 1-9.
- York L.W. Puthalapattu S.: Non-alcoholic fatty liver disease and low-carbodydrate diets. Annu. Rev. Nutr., 2009, 29, 365-379.
- Simon K. Diagnostyka chorób wątroby. Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2012: 9.